Kỹ năng kiểm tra giao dịch liên kết

Doanh nghiệp FDI phần lớn tập trung về mối quan hệ giao dịch liên kết với tập đoàn nước ngoài chắc chắn sẽ có giao dịch liên kết giữa các bên tham gia góp vốn cũng như doanh thu chi phí. Do đó kiểm tra đối với các doanh nghiệp này cần quan tâm đến những doanh nghiệp kinh doanh không hiệu quả hoặc hiệu quả kém đối chiếu với những quy định về giao dịch liên kết hiện hành:

+ Nghị định 20/2017/NĐ-CP;

+ Thông tư 66/2010/TT- BTC;

Một số doanh nghiệp FDI sẽ lợi dụng những quy định về hiệp định tránh đánh thuế hai lần để thực hiện kê khai không đúng theo quy định của pháp luật thuế hiện hành của Việt Nam;

• Đối với sản xuất gia công đặc biệt ngành may mặc da giầy của các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, giá gia công đều phụ thuộc nước ngoài là chủ đầu tư và thấp hơn chi phí, treo lại chi phí tiền lương đã trả cho công nhân, lớn hơn doanh thu đã kê khai.​

• Đối với dịch vụ xuất hiện phí quản lý của phía nước ngoài, chi phí chuyên gia, lãi vay ngân hàng, thương hiệu bản quyền,… tăng cao

• Đối với tài sản máy móc thiết bị nhập khẩu từ các Công ty trong Tập đoàn, giá trị máy móc thiết bị lớn nhưng hiệu quả sử dụng thấp, có trường hợp vừa nhập khẩu thời gian sử dụng chưa được bao lâu đã không phù hợp với sản xuất kinh doanh phải thanh lý tài sản giá trị thu hồi thấp, hoặc phải hủy hoàn toàn.

• Đối với nguyên liệu nhập khẩu thể hiện giá nhập khẩu từ người cung cấp độc lập giá thấp hơn giá nhập khẩu từ người cung cấp trong cùng tập đoàn, hay từ phía công ty mẹ của doanh nghiệp.
• Một số các quy định trong hợp đồng mua bán hàng hóa dịch vụ giữa doanh nghiệp trong nước và phía nước ngoài chủ yếu với công ty mẹ hoặc trong tập đoàn, không rõ ràng cụ thể theo quan hệ mua bán bình thường, các bên có thể thay đổi nội dung tùy tiện cả khi sắp hết thời gian thực hiện của hợp đồng do bên mua bên bán ký đều do một người. Do đó, có những chi phí phát sinh phải do nước ngoài chịu, không thuộc chi phí của phía Việt Nam nhưng doanh nghiệp vẫn hạch toán vào chi phí của phía Việt Nam như:  Nguyên vật liệu trong hợp đồng gia công, chi phí vận chuyển nước ngoài, chi phí phát sinh thêm ngoài hợp đồng mua bán gia công.

• Có yếu tố gian lận không việc khai báo hàng hóa xuất khẩu, khai thiếu tờ khai xuất khẩu, khai báo với hải quan số lượng nguyên vật liệu mua tại thị trường Việt nam cung ứng cho hợp đồng gia công nhưng không có thật (nhãn hiệu độc quyền)

• Ấn định theo phương pháp giá vốn cộng lãi: áp dụng đối với các doanh nghiệp có giao dịch liên kết, kê khai lỗ liên tục, đơn giá gia công, giá bán nhỏ hơn giá thành sản xuất, quy mô, mặt hàng, xuất xứ doanh nghiệp gần như tương đồng với dữ liệu thu thập của cơ quan thuế, doanh nghiệp không chứng minh được giá giao dịch độc lập

• Ấn định theo phương pháp điều chỉnh chi phí quản lý trả cho nước ngoài: áp dụng cho các loại hình doanh nghiệp (chủ yếu là các khách sạn) phải trả chi phí quản lý trả cho nước ngoài là chủ đầu tư hoặc Công ty trong Tập đoàn. Các doanh nghiệp này đã trả thường chi vượt mức theo quy định từ khống chế 3% đến 10%, có thể nâng lên đến 30-40%

• Ấn định theo phương pháp xácđịnh tỷ lệ lãi hoặc đơn giá do doanh nghiệp tự xác định: áp dụng đối với các doanh nghiệp có giao dịch liên kết, có số liệu chứng minh được giá giao dịch độc lập cao hơn giá giao dịch liên kết

• Ấn định theo phương pháp điều chỉnh tăng doanh thu do xác định các khoản hỗ trợ doanh nghiệp nhận từ công ty mẹ là thu nhập:  áp dụng đối với các doanh nghiệp có quan hệ liên kết, có giao dịch liên kết, kê khai lỗ thường xuyên, đơn giá gia công, giá bán nhỏ hơn giá thành sản xuất, có nhận tiền hỗ trợ, tài trợ từ công ty mẹ hay vay vốn từ công ty mẹ nhưng không phải trả lãi vay hay không quy định thời hạn phải trả vốn, lãi.

Ấn định theo phương pháp xác định lại đơn giá gia công theo giá FOB giao dịch với doanh nghiệp độc lập; áp dụng cho doanh nghiệp có giao dịch liên kết, có số liệu để so sánh được giá gia công (CMPT) với giá FOB xuất khẩu trên tờ khai hải quan (đã loại trừ giá vốn nguyên phụ liệu tương ứng)